معرفی مقاله«نظریه پردازی دین در بازی های دیجیتال»

نظریه پردازی دین در بازی های دیجیتال

ارائه دهنده: مهشید ملایری

در این مقاله به منظور توجه بیشتر به حوزه ی تحقیقاتی بازی های دیجیتال سعی می شود موضوعاتی برای مطالعات دینی و فرهنگی فراهم شود.با بحث در رویکرد های علمی،نظری و کاربردی توسط پژوهشگران مختلف دانشگاهی،نویسنده سعی دارد نشان دهد که بازی ها چگونه می توانند تحلیل،مفهوم سازی و یا تفسیر شوند.این پژوهشگران از نقطه نظر مطالعات فرهنگی به توصیف پیدایش گفتمان های دینی در متن بازی های دیجیتالی پرداخته و مسیر ساخت،پذیرش و مفهوم سازی آنان را دنبال می کنند.پیرو  بررسی اجمالی تاریخچه ی تحقیقات در زمینه ی بازی های کامپیوتری،رویکرد ها و دیدگاه های کاربردی به این تحقیقات مورد توجه قرار می گیرد.محققان در تحلیل گفتمان بازی علاوه بر توجه به متن،به مولفه های دیگری من جمله زیبایی،نقشه ی بازی،دنیای بازی و فرهنگ بازی نیز توجه می کنند.بازی های دیجیتالی بعنوان مصنوعات فرهنگ عمومی معاصر در اصل موضوعات گفتمان های دینی در سطوح مختلف هستند که در میان باور های اجتماعی بازیکنان جای گرفته و بر آن تاثیر می گذارند.دین در این زمینه یکی از عوامل بسیار مهم بشمار می رود و هدف این مقاله نیز پیدا کردن رابطه ی میان این دو حوزه است.هنگامی که از مسائل دانشگاهی،تحقیق و پژوهش و مطالعات فرهنگی صحبت می کنیم شاید بازی بعنوان یک مقوله ی قابل بحث در این میان به ذهنمان خطور نکند.چرا که بنظر می رسد موضوعات شایسته ی پژوهش باید مسائلی جدی و مربوط به فرهنگ باشند.فیلیپ برنت سوالی را در این خصوص مطرح می کند که چرا بازی ها همواره مورد توجه جدی واقع نمی شوند؟ از نظر وی همواره در تاریخ اروپا سرگرمی ها جایگاهی در مطالعات و دغدغه های اندیشمندان نداشته اند.حتی در نخستین آموزه های مسیحیت نیز می توان مشاهده کرد که فرهنگ بازی و سرگرمی بدلیل ارتباط پیدا کردن با فرهنگ بت پرستی از مرکز توجه بدور بوده و نوعی بی اخلاقی شمرده می شده است.در دوره ی اصلاحات پروتستان نیز اعمال و مناسک کاتولیک ها به وابسته بودن به قمار  شانس محکوم می شده است.مفاهیمی همچون سودمندی و بی ثمری بعد ها در قرن 18 در گفتمان کاربردپذیری مورد بحث واقع شدند و بازی ها را به مسائلی مورد تامل بدل ساختند.با این تفاسیر می توان مشاهده کرد که طرز فکر جدیدی در مورد بازی ها در صد سال گذشته پدید آمده است.اولین پژوهش هایی که به بازی بطور خاص توجه نمودند در ابتدای قرن 20 صورت گرفتند.با مطالعات هارولد ماری در مورد شطرنج و همچنین نوشته های انسان شناس استوارت کالین من باب بازی های محلی شمال آمریکا، یکی از حوزه های دست نخورده ی فرهنگ انسانی به همگان معرفی شد.به گفته ی جان هازینگ،تاریخ نگار هلندی، زمانی که ما بازی می کنیم در واقع از حالت عادی روزمره خارج شده و به یک دایره ی جادویی وارد می شویم.در 1958 فیلسوف فرانسوی راجر کایلوس نظریات هایزینگ را بسط داد و تفاوت پلی و گیم را به آن افزود ؛ وی شانس ، رقابت ، ایفا کردن نقش های مختلف و تغییر ادراک را بعنوان تفاوت پلی و گیم برشمرد که این موارد در بررسی این دو موضوع در فرهنگ معاصر نیز کاربرد دارند.

با شروع هزاره ی جدید طیف گسترده ای از مطالعات مربوط به بازی های دیجیتال پدید آمدند و مجلات و مقالات بسیاری راه خود را در این گفتمان نوظهور باز کردند.در مورد بازی ها می توان سوالات متعدد و مختلفی مطرح کرد،از جمله در مورد متن بازی،شیوه های گوناگون داستان سرایی،شخصیت پردازی ها و..همچنین از زاویه ی دیگر می توان با دید جامعه شناسانه و یا انسان شناسانه به طرح پرسش هایی در مورد بازیکنان بازی ها پرداخت غچه افرادی بازی می کند،چگونه بازی می کنند و چه ازتباطی میان آنها و دنیای بازی پدید می آید.دیدگاه های دیگری نیز وجو دارند که به مسائلی از جمله تاثیرات اخلاقی بازی ها  و یا اظهار نظر های فلسفی در متن بازی اشاره دارند.تاثیرات بازی ها از جمله خشونت و یا افت تحصیلی بر کودکان نیز از موارد مورد توجه در این حوزه های مطالعاتی است.

بنظر می رسد مطالعات موردی در حوزه ی بازی ها راهکاری نامطلوب باشد چرا که بررسی جزییات یک بازی نمی تواند به سایر بازی ها تعمیم داده شود و همچنین پس از مدتی این بررسی های موردی و جزئی جایگاه خود را در آینده از دست خواهند داد.در نتیجه بنطر می رسد که توجه به رویکرد ها ی اساسی در در زمینه ی بازی و شناخت دیدگاه های غالب در این موضوع مفیدتر باشد.

سوالی که همواره در این مسیر مطرح می شود این است که چرا مطالعه ی دین در بازی های دیجیتال؟! پاسخ ساده و روشن است ؛ چرا که دین در بازی یافت می شود.همانگونه که دین در عصر پسامدرنیته در تمامی رسانه ها من جمله انیمیشن های کودکانه و مجموعه کتب آموزشی و.. یافت می شود پس می ت.وان انتظار حضور آن در متن بازی های ویدئویی و دیجیتالی که یکی از مهمترین و پرکاربردترین رسانه های امروزی ست را داشت.بازی های کامپیوتری در اصل قسمت و نتیجه ی گفتمان اجتماعی فرهنگی ای هستند که بازیکنان در آن نقش دارند.همانگونه که می توان در بررسی های فرهنگ عامه به این موض.عات پرداخت،در گفتمان های دینی نیز جایگاهی برای بحث در این موارد مشاهده می شود.بنابراین در متون بازی های دیجیتال،دین و المان های دینی نظیر روایت،نشانه شناسی،نماد،زمینه و حتی نام شخصیت ها می توانند مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته و بسته به پرسش های محقق و علایق وی پاسخ داده شوند.یکی از این رویکرد ها می تواند بررسی عنوان ،پذیرش و انتقال مفاهیم مذهبی و یا بازسازی مناسک،عناصر و سبک زندگی دینی در متن بازی ها باشد.حتی می توان تشخیص تفاوت های دین های بکاربرده شده را نیز محور تحقیقات قرار داد ؛ آیا از ادیان کهن و سنتی در این بازی ها استفاده شده و یا صورت های جدید و تحریف شده ی ادیان نوظهور که بازی ها را مکانی مناسب برای معرفی و تبلیغ عقاید خود یافته اند.این مقاله سعی دارد جنبه های مختلفی که می توان از طریق آن بازی های دیجیتال را مورد بررسی قرار داد معرفی و ابعاد شناختی و نظری آن ها را به خواننده نشان دهد.