بازنمایی اسلام در رسانه ها

معرفی مقاله

 تصویر اسلام در رسانه

ارائه دهنده : حسین عباسی

دریافت اصل مقاله

 

مقاله مذکور در صدد بیان این امر است که مسلمانان علی­رغم داشتن کمیت بالا( تعداد جمعیت زیاد) نسبت به دیگر اقلیت­های مذهبی، از  کیفیتی که در شان این تکثر باشد برخوردار نیستند و چهره­ای  خشن و تروریستی­ای از مسلمانان در اذهان عمومی به ویژه_ مردم آمریکا و اروپا_ نقش بسته است که مقصر این تصویرگری سیاه و منفی رسانه­های بین اللملی هستند . نویسنده مقاله معتقد است که این رسانه­های بین المللی هستند که با حمایت مالی سیاستمدارن، دست به چنین اقدامی می­زنند و چهره­ای منفی از اسلام و مسلمانان به نمایش می­گذارند.. از دیگر نکات پر اهمیت در این مقاله این است که رسانه را به عنوان ابزاری برای شست­وشوی مغزی و دستکاری افکار می­داند و به مخاطب هشدار می­دهد که باید متوجه این قضیه باشد؛ ( رسانه در حال هدایت افکار به سمت خاصی است) و همچنین حادثه­ای مثل 11 سپتامر را از عوامل تشدید کننده این تصویرگری منفی قلمداد می­کند، یعنی مقاله از یک سوء رسانه­ها را به عنوان علت اصلی  و از سوی دیگر حوادث را علت تشدید کننده­ای می­داند که در  این فرایند سیاه­نمایی نقش دارند .

نویسنده در یک نگاه تاریخ­نگارانه ریشه درگیری اسلام و غرب را در 1400 سال قبل و جنگ های صلیبی پیدا می­کند از همان زمانی که اسلام حاکمیت کلیسا را به خطر انداخت و به عنوان رقیب کلیسا وارد بازی حاکمیت شد. واقعه­ای دیگر که باعث شد اسلام دشمن و دیگری غرب تلقی گردد فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد بود که رسانه­غربی شروع به معرفی اسلام­رادیکالی کردند و صفاتی مثل جهل، و تعصب و تروریسم را به اسلام نسبت دادند.رسانه­ها سعی کردند خلاف جریان عمومی که خواهان گرویدن به اسلام بود، تبلیغ کنند. و در این راه به گونه­ای عمل کردند که مسلمانان، تروریست­های بالفطره­ای هستند که در صورت آزاد بودن دست به ترور می­زنند.

نویسنده شواهدی می­آورد که نشان دهد چگونه رسانه­های غربی دست به معرفی اسلامِ رادیکال می­زنند که بعضی از این موارد را در این قسمت می­آوریم.رسانه ­های غربی اغلب جهاد را وجه خشونت اسلام معرفی می­کنند و به گونه­ای القاء می کنند که اسلام دینی است که از طریق شمشیر و زور گسترش پیدا کرده مثلا تصویری که تایم نمایش می­دهد: «مسلمانی در حال نماز که اسلحه در دست دارد» و یا اینکه در پذیرش اسلام، امر جبری در کار بوده است مثل زور . در حالی که به اعتقاد نویسنده جهاد، مبارزه در راه خدا است و امری است مقدس.

_ رسانه های­ غربی به ندرت تمایز بین سیاست کشور های اسلامی و اسلام را بیان می­کنند. مثلاً در جنگ خلیج فارس علتِ جنگ و درگیری را اسلام معرفی کردند در حالی که جنگ بین اعراب بود و اعراب نیز صرفا 18 درصد از مسلمانان را تشکیل می­دهند.

زن و حقوق زنان از دیگر مسائلی است که رسانه­های غربی برای به تصویر کشیدن اسلامِ غیر توسعه یافته از آن استفاده می­کنند. رسانه­های­ غربی بیان می­کنند که اسلام دین مردسالاری است و مردان در آن حق تام دارند. در حالی که به اعتقاد نویسنده این پیامبر اسلام بود  که برابری جنسیتی  را از آموزه های اسلام معرفی کرد و زنان را نیز مانند مردان دارای حق ارث و آموزش معرفی نمود . نکته مهم این است که در خود آمریکا زنان در سال 1919 حق رای و مشارکت در امورد اجتماعی را پیدا کردند.

در ادامه مقاله نویسنده سعی می­کند آن انگشت اتهامی را که به نظر می­رسد به طور کامل سمت رسانه­های غربی و سیاستمدارن آنها گرفته شده است  به کمی  نیز سمت  مسلمانان بگیرد   و  در این فرایند(تصویرگری سیاه از اسلام و مسلمانان) خود ِمسلمانان را مقصر بداند. نویسنده اعتراف می­کند که این خود مسلمانان هستند که از ظرفیت های هنر و تکنولوژی به خوبی استفاده نمی­کنند به گونه­ای که اگر مسلمانان از این رسانه­ها به خوبی استفاده کنند می­توانند اسلام واقعی را که اسلام غیر تروریستی است را معرفی نمایند. نویسنده انتقادی نیز به شیوه ارتباط­گیری مسلمانان می­زند و می­گوید که ارتباط بین مسلمانان هنوز هم میان فردی است و در حداکثر استفاده مسلمانان از رسانه، بهره مندی از رسانه­های چاپی است.

سپس مقاله از وضعیت مسلمانان در کشورهای غربی می­گوید، در سطح کلان بین مسلمانان و غیر مسلمانان تبعیض های قائل می­شوند، شکاف نسبتاً عمیقی وجود دارد، که شامل تبعیض­های اقتصادی، اجتماعی و... می­شود.این خط فرضی که در کشور های غربی بین دو گروه(مسلمان/غیرمسلمان) کشیده شده است به دلیل اطلاعات نادرست و غلطی است که غیرمسلمانان از رسانه­ها می­گیرند. همین اطلاعات نادرستِ غیرمسلمان­ها از مسلمانان باعث شده رفتار تحقیر آمیزی نسبت به مسلمانان روا دارند. به عنوان مثال اهالی کشمیر(منطقه مسلمان نشین) کشور هند صرفا به دلیل مسلمان  بودن از امنیت جانی و مالی برخوردار نیستند که این عدم امنیت، حق حیات و پیشرفت را از اهالی کشمیر می­گیرد.

  در پایان بحث و در مقام نتیجه­گیری نیز رسانه­ها در دستکاری و شکل­دهی به افکار نسبت به مسلمانان مقصر شناخته می­شوند. به گونه­ای که رسانه­ها­، مسلمانان را دچار بحران هویت کرده­اند و هم­چنین از دیگر نتایج تصویرسازی رسانه­های بین المللی،  محرومیت­های اجتماعی بسیاری است که به مسلمانان تحمیل شده است. نتیجه نهایی این سیاست بازی­ های رسانه­ای، برخورد تمدن­ها می­باشد که ساموئل هانتینگتون آن را پیش بینی کرده بود و مشخص است که درگیری بین تمدن­ها خشونت و محرومیت طبقات مختلف را در پی خواهد داشت. در نهایت توصیه­ای که نویسنده  به اهالی رسانه می­کند این است که رسانه ها چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی راه خود را از سیاست جدا کنند یا به عبارت بهتر راه حلی که برای حل این مشکل(غیرواقع نمایی از اسلام و مسلمانان) جدایی افکندن بین سیاست مغرضانه و رسانه است .