معرفی مقاله موبایل سنت(مذهبی در اسلام)
گزارشی از مقاله موبایل سنت(مذهبی در اسلام): اسلام، رسانه های کوچک و ارتباط در نیجریه
ارائه دهنده: هانیه کلهر
این مقاله بنیان نهادن تحرکات اصلاحی برای استفاده راهبردی از رسانه های کوچک در یکی از شهرهای نیجریه به نام ایزالا(Izala) را موضوع اصلی تحقیق قرار داده است. نویسنده با انجام تحقیقاتی در این شهر پیرامون آنچه موضوع خود قرار داده به این نتیجه دست یافته است که تحرک و پویایی این رسانه های کوچک در کشور نیجریه همه رسانه های کشور نیجریه را به سمت پویایی سوق داده و مانع از رخوت و ایستایی آن ها شده است و همین برانگیختگی به سمت و سوی تحرک و پویایی، چشم انداز رسانه های نیجریایی را متحول ساخته است، به گونه ای که آینده رسانه های نیجریایی بسیار بهتر از وضعیت کنونی شان پیش بینی می شود.
تحولات متعددی در وضعیت رسانه های این کشور رخ داده است، یکی از مهم ترین تحولات صورت گرفته ایجاد مباحث دینی و مذهبی و هم چنین تشکیل جماعتی از فعالان مذهبی است. پژوهشگر این مطلب یکی از مهم ترین نقش هایی که رسانه های سنی در نیجریه ایفا کرده اند را ایجاد فرصتی برای گسترش حرکات اصلاحگرانه می داند و همین حرکات اصلاحگرانه است که موجبات بهبود فضای رسانه ای نیجریه را فراهم کرده است.
در بخشی از این مقاله آمده است: به منظور تهیه پادزهری برای نابکاری ها و بدرفتاری های موجود در سنت اسلامی، ایزالا فرهنگ رسانه ای خاصی را تهیه و تدارک دیده است که به طور موفقیت آمیزی از رسانه های کوچک برای بازتعریف اقتصاد اخلاقی جامعه استفاده کرده است. عامه پسند کردن ایدئولوژی ترمیم و بهسازی و تبدیل شدن به گفتمان موثری که مجموعه ی رسانه-مذهب را در نیجریه شکل می دهد. تمرکز بر رسانه های کوچک و فهم رسانه های موجود در ایزالا جنبش و تحرکی را ایجاد کرده است که به این قبیل رسانه ها(رسانه های کوچک) برتری مهم و قابل توجهی نسبت به سایر رقبای خود در عرصه مذهبی می دهد.
به عقیده نویسنده، در بستر شهر ایزالا تولید و انتشار به طور پیچیده ای به هم پیوند خورده و ربط پیدا کرده اند. مادامی که محصولات این رسانه ها به اجتماع مذهبی عینیت ببخشند و زمینه را برای شکل گیری چنین اجتماعی فراهم آورند، فعالیت چاپ و نشر به خلق چیزهایی منتهی می شود که مهم ترین آن ها عبارتند از: شکل دادن به یک پهنه رسانه ای، پیکربندی دوباره اطلاعات استدلالی و برهانی، فراهم آوردن فن انتقادی و مقالات انتقادی سیاسی و اجتماعی و تاسیس و بنیان نهادن اجتماعات جدید. در واقع، تولید و نشر توسط رسانه های کوچک سُنی نقش عمده ای در گسترش اقدام جهت ترمیم گفتمان و بنا نهادن اشکال مذهبی قدرت بازی می کند. بنابراین، اندیشه تولید فراتر از ساخت ابزاری نظیر CDها، DVDها و نوار کاست ها می رود.
Abdoulaye Sounaye (نویسنده این پژوهش) در توضیح مجموعه رسانه-دین می گوید: هم رسانه ها و هم دین مخاطبان را خلق می کنند و عموم را تشکیل می دهند. این مداخله ها، میانجیگری ها و وساطت ها تعصبات مذهبی را شکل می دهد. انتقادی که به این موضوع می تواند وارد شود این حقیقت است که رسانه ها پوشش نمی دهند، نمایش نمی دهند و دین نیز مداخله در آن ها نمی کند. همان طور که هوور (Hoover) به ما یاداور می شود رسانه ها با دین به صورت متقابل کنشگری می کنند و دست به تعامل باهم می زنند. بدین ترتیب عرصه ورود و ظهور برای اقدام و عمل متقابل به آن اعطا می کنند. به ویژه با توجه به اینکه مطالعاتی که در جوامع مسلمان صورت گرفته، محققان و پژوهشگران بر ارتباط پیچیده و بغرنج میان تجربیات رسانه های هم عصر ما تاکید کرده و نیز بر اشکال جدید تعصبات مذهبی تمرکز می کنند.
همچنین، این تولید و انتشار تعصبات مذهبی ای را که ایزالا به واسطه آن ها متمایز می گردد را به انحصار خود درآورده است. در فرهنگ رسانه های مذهبی که طی دو دهه اخیر در نیجریه توسعه یافته است، فعالان اجتماعی-مذهبی نقش عمده و مهمی در تولید و انتشار رسانه های کوچک سنی ایفا کرده اند. این فعالان در جستجوی فضای ورودی که راه را برای رسیدن به عموم باز کند و قدرت شان را بنا نهد، زمینه مذهبی را شکل دادند و پس از آن به وضوح تعیین کردند که فعالان چگونه باید در چنین زمینه ای به صورت متقابل با یکدیگر عمل و اقدام کنند.
در انتهای مقاله نویسنده به این نکته اشاره می کند که ایزالا در مسیر «شدن» قرار دارد؛ بنابراین لازم است که به ملاحظات موجود در زمینه اجتماعی-اقتصادی ویژه ای که در این مسیر وجود دارد، توجه شود. این توجهات می تواند به این صورت مبذول شود که رسانه های کوچک به طور قطع به ایفای نقش عمده شان در ترمیم و بازسازی مجموعه رسانه-مذهب در نیجریه ادامه دهند. این روشی است که رسانه های کوچک به وسیله آن پهنه رسانه ای را اشباع کرده بودند. همین موضوع نشان از تغییر دارد. به این معنا که چنین فضایی به تدریج در حال تغییر و تحول است و احتمالا در مسیر این تغییرات زمان زیادی پیش رو دارد و هرچه پیشتر می رود نیز با چالش های بیشتری رو به رو می گردد.
